Museum MORE

De in 1889 geboren Jan Mankes overleed precies honderd jaar geleden op 23 april 1920 aan tbc. Slechts 31 jaar oud. Hij liet een klein maar ongeëvenaard oeuvre na. Zijn onderwerpen vond hij altijd dicht bij zichzelf in de buurt. De landschappen in en rond De Knipe bij Herenveen. De natuur dichtbij huis was een grote inspiratiebron, vogels, muizen, konijnen, bloemen, bomen, landschappen maar ook de mensen rondom hem. Zijn ouders, zijn vrouw Annie Zernike (Nederlands eerste vrouwelijke predikant), kinderen in zijn omgeving, hij laat daarin zien dat hij ook een groot portrettist was. Zijn broze gezondheid dwong hem om zijn onderwerpen vlakbij te zoeken en daarmee schildert hij een prachtig beeld van een voorbije tijd. Zijn verstilde stijl geeft zijn werk een buitenaardse schoonheid waar je uren naar kunt blijven kijken en jezelf helemaal in kunt verliezen.
Opvallend in deze expositie is het relatief grote aantal werken uit particulier bezit. Begin dit jaar werd in een particuliere collectie zomaar een nieuw werk ontdekt: een akker met lelies. De eigenaresse verkreeg het uit een erfenis van haar oma en meldde zich bij de directeur van museum More met de vraag of hij het eens wilde bekijken en beoordelen. De onnavolgbare techniek van Mankes was onmiskenbaar. Nu is dit geweldig mooie schilderij in More te zien. Je zult zoiets maar van je oma erven! Het is te mooi om verborgen te blijven dus het is maar goed dat het nu in een museum hangt, voor iedereen zichtbaar.

Noem bekende Zwitserse kunstenaars. Alberto Giacometti kent iedereen. Paul Klee en Jean Tingeluy zijn ook geen onbekende namen, maar dan houdt het wel zo’n beetje op. Museum More stelt ons nu de vier Zwitsere broers Barraud voor. Het museum noemt ze wellicht Zwitserlands best bewaarde geheim. De broers werkten in de jaren 20 en 30 nauw met elkaar samen. Charles (1897), François (1899), Aimé (1902) en Aurèle (1903) komen uit een eenvoudig gezin uit La Chaux-de-Fonds in de Zwitserse Jura. Vader en moeder waren graveurs van horlogekasten en pa was een begenadigd etser, er is ook nog een zus die heel goed hoeden kon maken. Kortom gevoel voor kunst was in huize Barraud volop aanwezig en de ouders legden hun kinderen niets in de weg. Daardoor konden de jongens een opleiding aan de kunstacademie volgen. De broers hebben allemaal een eigen stijl maar de overeenkomst is het realisme waarin zij zich uitdrukken. De overeenkomst met mensen als Willink of Koch is onmiskenbaar. Wat ook een overeenkomst is, is de melancholie die uit de werken spreekt. Het is allemaal tamelijk verstild en bijna contemplatief. François steekt er wel het meest boven uit, maar Charles heeft weer een heel eigen zachtere toets die neigt naar figuratief expressionisme. Zo zie je maar, er valt nog altijd wat te ontdekken. Met dank aan museum More, nog te zien t/m 12 mei.